معنی چم گردان - جستجوی لغت در جدول جو

چم گردان(چَ گِ)

لغت نامه دهخدا

کنایه از آسمان، خرگاه مینا، سقف مینا، چرخ کبود، چرخ چنبری، طاق کحلی، چرخ گردان، چرخ بلند، تشت غربالی، گنبد طارونی، چرخ نیلوفری، گنبد لاجوردی، چرخ اخضر، خرگاه سبز، رواق زبرجد، طارم فیروزه، کلّۀ نیلوفری، چرخ مقوّس، طاق مقرنس، طاق خضرا، طاس نگون، طارم اطلس، چرخ چنبری، چرخ مقوّس، سقف لاجورد، چتر آبگون، چرخ بلند، قبّه خضرا، رواق کبود، چرخ کبود، چادر لاجوردی، طاس افلاک، چرخ مینا، چتر کحلی، پردۀ نیلگون، طارم نیلگون، طاق ازرق، چرخ خضرا، طاق فیروزه، چرخ نیلوفری، طاق لاجوردی، خرگاه گردان، چرخ آبنوس، گنبد کبود، چرخ دولابی، دریای اخضر، رواق فلک، رواق نیلگون، چرخ دوّار، چرخ خضرا، رواق چرخ، چرخ دوّار، طاق طارم، چرخ روان، کلّۀ خضرا، طاق مینا، چرخ روان، طاس آبگون، چرخ مینا، طارم اخضر، چرخ آبنوس، چرخ اخضر، چرخ دولابی، طاق نیلوفری، قلزم نگون، چتر مینا برای مثال هم این چرخ گردان بر او بگذرد / چنین داندآن کس که دارد خرد (فردوسی - ۵/۵۴۹)

کنایه از آسمان، خَرگاهِ مینا، سَقفِ مینا، چَرخِ کَبود، چَرخِ چَنبری، طاقِ کُحلی، چَرخِ گَردان، چَرخِ بُلَند، تَشتِ غَربالی، گُنبَدِ طارونی، چَرخِ نیلوفَری، گُنبَدِ لاجِوَردی، چَرخِ اَخضَر، خَرگاهِ سَبز، رِواقِ زِبَرجَد، طارَمِ فیروزِه، کِلِّۀ نیلوفَری، چَرخِ مُقَوَّس، طاقِ مُقَرنَس، طاقِ خَضرا، طاس نِگون، طارَمِ اَطلَس، چَرخِ چَنبری، چَرخِ مُقَوَّس، سَقفِ لاجِورد، چَترِ آبگون، چَرخِ بُلند، قُبِّهِ خَضرا، رِواقِ کَبود، چَرخِ کَبود، چادُرِ لاجِوَردی، طاس اَفلاک، چَرخِ مینا، چَترِ کُحلی، پَردِۀ نیلگون، طارَمِ نیلگون، طاقِ اَزرَق، چَرخِ خَضرا، طاقِ فیروزِه، چَرخِ نیلوفَری، طاقِ لاجِوَردی، خَرگاهِ گَردان، چَرخِ آبنوس، گُنبَدِ کَبود، چَرخِ دولابی، دَریایِ اَخضَر، رِواقِ فَلَک، رِواقِ نیلگون، چَرخِ دَوّار، چَرخِ خَضرا، رِواقِ چَرخ، چَرخِ دَوّار، طاقِ طارَم، چَرخِ رَوان، کِلِّۀ خَضرا، طاقِ مینا، چَرخِ رَوان، طاسِ آبگون، چَرخِ مینا، طارَمِ اَخضَر، چَرخِ آبنوس، چَرخِ اَخضَر، چَرخِ دولابی، طاقِ نیلوفَری، قُلزُمِ نِگون، چَترِ مینا برای مِثال هم این چرخ گردان بر او بگذرد / چنین داندآن کس که دارد خرد (فردوسی - ۵/۵۴۹)

فرهنگ فارسی عمید

چرخ گردان

گردانندۀ چرخ، چرخاننده و به حرکت درآورندۀ چرخ یا دستگاه

فرهنگ فارسی عمید

چم گرداب

(چَ گِ)

دهی از دهستان بالا گریوۀ بخش ملاوی شهرستان خرم آباد که در 35 هزارگزی جنوب ملاوی و در کنار خاوری راه شوسۀ خرم آباد به اندیمشک واقع است. کوهستانی و گرمسیر است و 300 تن سکنه دارد. آبش از رود خانه صیمره. محصولش غلات و لبنیات. شغل اهالی زراعت و گله داری و راهش اتومبیل رو است. ساکنان آبادی از طایفۀ میربهاروند میباشند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)

لغت نامه دهخدا

چم گردش

(چَ گَ دِ)

در تداول روستائیان فیض آباد محولات بخش تربت حیدریه بمعنی پیچ و خم دیوار و پیچ و خم کوچه و نظایر اینهاست. خم کوچه و خم دیوار و امثال اینها

لغت نامه دهخدا

چم گردش

(چِ گَ دِ)

خرامش ببازیچه. (غیاث) (آنندراج). و رجوع به چم و ’چم گردش زدن’ شود

لغت نامه دهخدا

لب گردان

(خوا/ خا دَ / دِ)

حوض و کاسه و مانند آن که لبهای مایل به شیب داشته باشد.
- لب گردان کردن حوض، پر کردن حوض از آب چنانکه از سرش بگذرد. (آنندراج) :
فرش در ایوان جنت بلکه در راه افکنید
حوض کوثر را لبالب بلکه لب گردان کنید.
سعید اشرف (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

ده گردان

دهی است از دهستان حبلرود بخش فیروز کوه شهرستان دماوند. واقع در32هزارگزی فیروزکوه. آب آن از حبلرود تأمین می شود. سکنۀ آن 269 تن. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 1)

لغت نامه دهخدا

چم ترخان

(چَ تَ)

دهی از دهستان سردارآباد بخش مرکزی شهرستان شوشتر که در 14 هزارگزی جنوب باختری شوشتر و 12 هزارگزی راه شوسۀ دزفول به شوشتر واقع است. دشتی گرمسیری است و 100تن سکنه دارد. آبش از رود خانه شطیط. محصولش غلات. شغل اهالی زراعت و راهش ماشین رو است. این آبادی را خلف الله نیز نامند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)

لغت نامه دهخدا

چم ترکان

(چَ تُ)

دهی جزء دهستان نیمور بخش حومه شهرستان محلات که در 10هزارگزی خاور محلات و 3 هزارگزی خاور راه شوسۀ دلیجان به خمین در کنار رود خانه لعل بار واقع است. محصولش غلات، پنبه و صیفی. شغل اهالی زراعت و راهش در تابستان ماشین رو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 1)

لغت نامه دهخدا

چم گرفتن

(دَرْ، رِ مَ تَ)

رونق گرفتن. سروسامان گرفتن. بسامان شدن:
چرا همی نچمم تا کند چرا تن من
که نیز تانچمم کار من نگیرد چم.
رودکی.
رجوع به چم شود. در تداول روستائیان خراسان، چم کسی را گرفتن، کنایه است از بدست آوردن دل وی و بمراد دلش کار کردن یا سخن گفتن

لغت نامه دهخدا

چشم گرداب

(چَ / چِ مِ گِ)

کنایه از حلقۀ گرداب. (آنندراج) :
زبان گردباد و چشم گرداب
برطب ویابس شوق تو بی تاب.
ارادت خان (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

چرخ گردان

(چَ خِ گَ)

چرخ گردون. فلک. آسمان. سپهر. چرخ گردنده. آسمان و فلک گردنده. چرخ روان. چرخ متحرک:
همه پند پیرانش آید بیاد
ازآن پس دهد چرخ گردانش داد.
فردوسی.
همین چرخ گردان بر او بگذرد
چنین داند آنکس که دارد خرد.
فردوسی.
این نشانیها ترا بر وعده ایزد گواست
چرخ گردان این نشانیها برای ما کند.
ناصرخسرو.
قرار چشم چه داری به زیر چرخ چو نیست
قرار هیچ به یک حال چرخ گردان را.
ناصرخسرو.
چه گوئی که فرساید این چرخ گردان
چو بیحد و مر بشمرد سالیانرا.
ناصرخسرو.
ازین چرخ گردان و اجرام تابان
وزین باد و آتش بهم چون دو خواهر.
ناصرخسرو.
بی نوا چون کافر درویش نه دنیا نه دین
مدبرا آخر ز مادر بر چه طالع زاده ای
یا چو مردان چرخ گردان زیر پای همت آر
یا زن آسا چرخ گردان، چند ازین نرماده ای.
؟ (از صحاح الفرس).
رجوع به چرخ و چرخ گردنده و چرخ روان شود

لغت نامه دهخدا

ام قردان

(اُمْ مِ قِ)

رجوع به ام القردان شود

لغت نامه دهخدا

بام گردان

(گَ)

بام غلطان. (ناظم الاطباء). سنگی که بر پشت بام غلطانند تا قشر گلین آن سخت شود. بام گلان. بام غلتان. رجوع به بام غلتان شود

لغت نامه دهخدا

پل گردان

(پُ لِ گَ)

پل متحرک

لغت نامه دهخدا

چم گرد

(چَ گِ)

دهی از دهستان رادکان بخش حومه شهرستان مشهد که در 100 هزارگزی شمال باختری رادکان واقع است. جلگه و سردسیر است و 205 تن سکنه دارد. آبش از قنات. محصولش غلات. شغل اهالی زراعت، مالداری و بافتن قالیچه و گلیم و راهش مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

لب گردان

کاسه و مانند آن که دارای لبه هایی مایل بشیب داشته باشد، یا لب گردان کردن حوض. پر کردن آن از آب چنانکه از سرش بگذرد

فرهنگ لغت هوشیار